Otizmli Çocuk Sahibi Ailelere Öneriler

Otizmli çocuk sahibi aileler en zorlu süreçlerden geçmektedir. Bu süreçlerde yapılması gerekenleri sizler için derledik. Mavi İlmek Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi olarak özel çocuklarımızın ve ailelerimizin her zaman yanındayız.

Sağlıklı bir çocuk yetiştirmek, her anne ve babanın en çok istediği şeydir. Bebek doğduktan sonra fiziksel rahatsızlığı olmayabilir fakat ilerleyen zamanlarda zihinsel problemler görülebilir. Bu problemlerden biri de otizmdir. Aileler, çocuklarındaki otizm belirtilerini genelde ilk 3 yaş içerisinde görür ve en çok öneriler ihtiyacı bu dönemde olur. Ailelerin ilk karşılaştığı problemler, çocuklarının seslenince tepkisiz kalması, geç cevap vermesi ve sosyal olarak etkileşimde bulunmada güçlük çekmesi gibi belirtilerdir.

Eğer çocuk ilk 6 ayını doldurmuşsa ve sosyal olarak gülümsemiyorsa, ilk 9 ayından sonra ses ve yüz ifadeleri pek yoksa, 1 yaşını doldurduğunda belirli sesler çıkartmıyorsa ya da işaret etmeden yoksunsa, ilk 16 ayını doldurmasına rağmen hiçbir sözcüğü seslendirmemişse, 2 yaşını doldurduğu halde sözcükleri birleştiremiyorsa ya da çocuğun erişilmiş gelişiminde gerileme gözlemleniyorsa, çocuk üzerinde ileri inceleme yapılması gerekir.

Otizmli çocukların en temel özellikleri pasif olmalarıdır, daha çok kendi hallerindedirler ve davranışlarında tepki bulunmaz. Pek çok otistik çocuk, göz teması kurmaz, sallanma, el çırpma ya da belli bir sesi sürekli çıkartma gibi tekrar eden davranışları vardır. Otizmli çocuklar genelde olması gerekenden geç konuşmaya başlarlar. Konuşmaya başlasalar dahi, öğelerin kullanımında, sözcük tekrarlarında ve zamir kullanımlarında hatalar görülebilir.

Çocukta gözlemlenen otizm ağırlaşıyorsa, bu durum klinik tablolarda gözlemlenebilir. Bazı otistik çocuklar, sosyal çevrelerine adapte olmada sorun yaşasalar da ileri zeka belirtileri gösterebilir ve akademik hayatları çok başarılı geçebilir. Bu bireyler erişkin olduklarında zihinsel becerileri sayesinde kendi başlarının çaresine de bakabilirler. Hatta bazı vakalarda gözlemlenen zeka ortalamanın çok üstünde olma durumu gözlemlenebilir ve bu zekasal işlevsellik ile bilim veya sanat üzerine çok büyük başarılar elde edebilirler. Buna karşın, bazı otistik çocukların zekasal işlevselliği düşük olabilir, bu gibi vakalarda 6 yaşına kadar konuşma gelişimi gerçekleşmemişse zekada gerilik teşhisi konulur.

Otizme neyin sebep olduğu hala tam olarak bilinmemektedir, fakat merkezi sinir siteminden kaynaklanan işlevsel ve yapısal bozuklukların otizme yol açtığı uzmanlarca ileri sürülmekte. Anne ve Babanın davranışlarının çocukta otizme yol açtığı, yağın ama çok yanlış bir düşüncedir, Otizm doğuştan gelir.

Yukarıda belirtilen kriterlere uyan çocuklara, uzman bir ruh sağlığı doktoru tarafında kapsamlı bir zihinsel değerlendirme yapılması gerekir. Tam teşhis konulduktan sonra vakit kaybetmeden özel eğitim programlarına başlanmalıdır. Eğitim süreci her zaman bir pedagogun yönlendirmesi doğrultusunda hareket etmelidir. Eğer çocukta, aşırı hareketlilik ya da problemli davranışlar gözlemleniyorsa bunun için ilaç tedavisine başvurulabilir.
Tanı koyulduktan sonra ailelere büyük görev düşmektedir. Çocuklarına otizm tanısı konulan anne ve babalar büyük üzüntü yaşayabilir, bu gibi durumlarda psikolojik destek almak hem faydalı hem de yönlendirici olmaktadır. Otizmli çocuğu olan anne ve babalar her zaman kendilerine iyi bakmalı ve çocuğun yanında pozitif olmalıdır, ailenin güçlü duruşu çocuğun zihinsel sağlığı için önemlidir. Eğer çocuğu olumlu etkiliyorsa, zararsız rutine binmiş davranışlara müsaade etmek ve bunlara uyumlu hareket etmek fayda sağlar.

Çocuk ile ilgili her sorun için edinilmesi gereken bilgi uzman kişilerden ve güvenilir kaynaklardan alınmalıdır, aksi taktirde durumu daha kötüye taşıyacak sonuçlar doğabilir.

Otizmli çocuğu olan diğer ailelerin bulunduğu destek grupları ile irtibata halinde olmak her zaman fayda sağlayabilir. Çocuğun eğitim sürecinin iyi bir takip altına alınması gerekmektedir, aileler sürekli bu sürece dâhil olmalı ve çocuğun zihinsel gelişiminin önünü açmalıdır.

Anne ve babalar çocuklarının zihinsel gelişim sınırın farkına varmalı ve buna göre tutum sergilemelidir. Otizm tam olarak tedavi edilmese de anne ve babalar unutmamalıdır ki pek çok otistik birey doğru eğitim ve erken tedavi yolları ile sorunsuz ve sağlıklı bir hayat geçirebilir. Bununla birlikte hayatında belli başarılara imza atabilir.

Kaynak:

• Doç.Dr. Osman Sabuncuoğlu : http://www.osmansabuncuoglu.com/AnaBabalara/%C3%87ocukta_otizm.htm